Trong kho tàng nghệ thuật Việt Nam thế kỷ VIII, đặc biệt là những tác phẩm điêu khắc, chúng ta thường bắt gặp những hình ảnh mang đậm chất thần thoại và tôn giáo. Nhưng giữa dòng chảy ấy, nổi lên một tác phẩm độc đáo với nét đẹp hiện thực pha lẫn huyền bí: “Bạch mã cưỡi người”. Tác giả của nó, nhà điêu khắc tài năng Ngô Đức Thắng, đã thể hiện sự tinh tế và uyển chuyển trong từng đường nét, tạo nên một kiệt tác không chỉ về mặt nghệ thuật mà còn mang đậm giá trị văn hóa lịch sử.
“Bạch mã cưỡi người”, được chạm khắc trên gỗ lim nguyên khối, mô tả hình ảnh một người đàn ông ngồi trên lưng một con ngựa trắng đang phi nước đại. Vẻ mặt của người cưỡi ngựa thể hiện sự ung dung tự tại, tay trái cầm roi ngựa, tay phải giơ cao lên như thể đang chỉ dẫn con đường. Con ngựa trắng được khắc họa với dáng vẻ uyển chuyển, bờm và đuôi bay phất phơ trong gió.
| Đặc điểm | Mô tả |
|---|---|
| Chất liệu | Gỗ lim nguyên khối |
| Kích thước | Cao 65 cm, rộng 40 cm, sâu 25 cm |
| Kỹ thuật | Chạm khắc |
| Phong cách | Nghệ thuật Đại Việt thế kỷ VIII |
Để hiểu rõ hơn về giá trị của tác phẩm, chúng ta cần phân tích kỹ lưỡng từng chi tiết:
-
Người cưỡi ngựa: Khuôn mặt đầy vẻ uy nghiêm và mạnh mẽ, với đôi mắt sáng thông minh. Áo giáp được khắc họa tinh xảo với những đường nét sắc sảo. Chiếc mũ trên đầu có hình rồng uốn lượn, tượng trưng cho quyền lực và sự cao sang.
-
Con ngựa: Thân hình chắc khỏe, cơ bắp nổi lên rõ ràng. Bờm và đuôi ngựa được khắc họa theo phong cách “tương tự” với người cưỡi ngựa – uyển chuyển, mạnh mẽ, như thể đang bay lượn trên không trung.
-
Tư thế: Con ngựa phi nước đại với tư thế đầy năng động, tạo cảm giác về sự tiến về phía trước, đầy quyết tâm và hy vọng.
Tác phẩm “Bạch mã cưỡi người” mang trong mình một ý nghĩa sâu xa:
- Sự uyển chuyển và tinh tế: Qua kỹ thuật chạm khắc tinh xảo, nhà điêu khắc Ngô Đức Thắng đã thể hiện sự uyển chuyển và tinh tế của các đường nét, tạo nên vẻ đẹp sống động cho tác phẩm.
- Niềm tin vào sức mạnh: Hình ảnh người cưỡi ngựa trên lưng mã trắng có thể được xem là biểu tượng của sự thịnh vượng, may mắn và sức mạnh của con người.
- Con mắt nghệ thuật: “Bạch mã cưỡi người” là một minh chứng cho tài năng của Ngô Đức Thắng, người đã biết kết hợp hài hòa giữa yếu tố hiện thực và yếu tố thần thoại để tạo nên một tác phẩm điêu khắc có giá trị lịch sử và nghệ thuật cao.
Tuy nhiên, cũng có những điều cần lưu ý khi phân tích “Bạch mã cưỡi người”:
- Thiếu thông tin: Tác phẩm này hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, nhưng thông tin về nguồn gốc chính xác của nó vẫn còn mơ hồ.
- Giải thích đa chiều: Nghĩa của tác phẩm có thể được giải thích theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào quan điểm và kinh nghiệm của người xem.
“Bạch mã cưỡi người” - Thêm một viên ngọc sáng trong kho tàng nghệ thuật Việt Nam!
Dù còn nhiều bí ẩn chưa được giải đáp, “Bạch mã cưỡi người” vẫn là một tác phẩm điêu khắc gỗ tuyệt đẹp, xứng đáng được ngưỡng mộ và nghiên cứu. Nó là minh chứng cho sự tài hoa của những nghệ nhân Việt Nam thời xưa, và là một món quà vô giá mà lịch sử đã để lại cho chúng ta ngày hôm nay.
